Świat kawy to nie tylko plantacje, palarnie, sklepy i smakosze. To również bardzo rozwinięta sieć organizacji wspierających produkcję kawy i dbających o jej jakość. Pasjonaci kawy z całego świata wspólnie dbają o jakość tego, co trafia na rynek i do ostatecznych odbiorców. Jedną z metod weryfikacji jakości kawy są konkursy i jeden z nich chcemy Wam dziś przybliżyć. Choć jest to konkurs stosunkowo młody, o dość krótkiej tradycji, jest najbardziej prestiżowym spośród wszystkich konkursów oceniających jakość kawy.

Dziś opowiemy Wam o Cup of Excellence. Wszystko zaczęło się od Brazylii, a właściwie jej braku. Brzmi być może nieco niedorzecznie, jednak… tak właśnie było. Jak wiemy, Brazylia jest największym producentem kawy na świecie – z plantacji tego kraju pochodzi aż 1/3 rocznej produkcji kawy. Nie dziwi zatem pewne zaskoczenie i frustracja osób z Gourmet Project (projektu wspierającego pięć krajów w sprzedaży „specjalnych” gatunków kawy, czyli najlepszych i najciekawszych jej rodzajów, na rynek zewnętrzny) słabym zainteresowaniem doskonałymi brazylijskimi kawami przez amerykańskie palarnie kawy i, co za tym idzie, nieobecnością znacznej części produktów z tego kraju na amerykańskim rynku. W związku z tym, w 1999 roku powstał pomysł konkursu, podczas którego wyłonione zostaną najlepsze w danym roku kawy świata.

Obecnie, 11 lat później, projekt Cup of Excellence skupia przeszło 350 jurorów – profesjonalnych kiperów z 33 krajów, corocznie wybierających najlepsze kawy świata. Istotną cechą konkursu jest to, iż nagradzany jest nie tylko „ostateczny” producent danej kawy, czyli palarni, laureatem konkursu jest również – a może przede wszystkim - farmer, z którego plantacji pochodzą nagrodzone ziarna. Za swój wkład i trud w wyprodukowaniu najlepszych odmian kawy w danym roku, plantatorzy otrzymują sowitą nagrodę pieniężną, nierzadko znacznie wpływającą na poprawę warunków życiowych jego i jego robotników – nie zapominajmy bowiem, iż kawę hoduje się głównie w krajach należących do słabiej rozwiniętych, gdzie praca na plantacjach kawy jest dla wielu ludzi podstawowym źródłem utrzymania, zaś ziarna kawy są skupowane od plantatorów po niespecjalnie wysokich cenach. Nagrodzenie kawy pochodzącej z danej plantacji to zatem nie tylko prestiż, lecz również i znaczna pomoc finansowa, pozwalająca wspierać gospodarkę rolną danego kraju poprzez dofinansowanie poszczególnych plantacji. Cup of Excellence daje szansę niewielkim i mało znanym plantacjom na przebicie się i zdobycie rozpoznawalności na rynku zewnętrznym – bez tego konkursu wiele z nich nadal pozostawałaby w cieniu.

Sam konkurs przeprowadzany jest oddzielnie dla dziewięciu startujących w nim państw: Boliwii, Brazylii, Kolumbii, Kostaryki, Salwadoru, Gwatemali, Hondurasu, Nikaragui i Ruandy. Konkurs podzielony jest na 3 etapy: 

  1. Wstępna selekcja- podczas selekcji wstępnej ilość kaw biorących udział w konkursie zostaje ograniczona do 150.
  2. Ocena przez jury złożone z kiperów z danego kraju- składa się z dwóch tur:
         -pierwsza, trwająca ok. 3 dni, to wybór 80 spośród 150 kaw wyłonionych podczas selekcji wstępnej. 
         -runda druga, trwającej 2 dni, ilość ta jest ponownie redukowana – tym razem do maksymalnie 60 kaw.
  3. Ocena przez jury międzynarodowe- do tego etapu przechodzą tylko te kawy, które zdobyły minimum 84 punkty.

    Jury międzynarodowe smakuje, ocenia i porównuje kawy przez pięć dni, również w dwóch rundach. Do drugiej przechodzi już tylko 45 kaw; te z nich, które uzyskają w drugiej rundzie co najmniej 84 punkty, nagradzane są certyfikatem Cup of Excellence. Selekcja jednak na tym się nie kończy. 10 najlepszych kaw podlega ponownej degustacji, na podstawie której wyłaniany jest absolutny zwycięzca konkursu. Spośród ocen jurorów odrzuca się oceny skrajne – najwyższą i najniższą – a następnie wyciąga się średnią; kawa, która uzyska najwyższą średnią, zostaje ogłoszona najlepszą kawą z danego regionu i dumnie nosi ten tytuł przez cały rok. Głównym motto projektu jest “When the best is the only coffee good enough”, czyli w wolnym tłumaczeniu “Gdy tylko najlepsza kawa jest wystarczająco dobra”. Hasło to doskonale oddaje założenia programu, bowiem w konkursie oceniane i odznaczane są tylko najlepsze kawy z danego regionu. Miłośnicy kawy mogą zatem mieć pewność, że kupując kawę z certyfikatem Cup of Excellence, otrzymają produkt najwyższej jakości, ziarna zbierane, selekcjonowane i przetwarzane tylko i wyłącznie ręcznie, z zachowaniem najwyższej staranności i najlepszych standardów obróbki. Przy opracowaniu artykułu korzystano z materiałów pochodzących z oficjalnej strony internetowej Cup of Excelence.