Ryż - rodzaje i sposób uprawy. Gdzie produkuje się go najwięcej?
Array
(
[id] => 989
[autor] => 36
[tytul] => Ryż - rodzaje i sposób uprawy. Gdzie produkuje się go najwięcej?
[tekst] =>
Ryż jest bazą wielu kuchni świata. Kojarzymy go przede wszystkim z kuchnią azjatycką i to właśnie tam produkuje się go najwięcej - Chiny, Indie i Indonezja w 2019 roku łącznie wyprodukowały 443 mln ton ryżu. Czym różnią się ryże basmati, brązowy i jaśminowy?
Skąd pochodzi ryż?
Dokładna droga ryżu na nasze talerze nie jest znana. Wiele wskazuje jednak na to, że pierwszymi regularnie uprawiający ryż rolnikami byli Chińczycy. Już 13 tys. lat temu mieli na stałe włączyć roślinę do swojej diety. Z kolei na terenie dzisiejszej Japonii i Korei pierwsze plantacje pojawiły się między 5,5 a 3,5 tys. lat temu. Do Europy roślina miała dotrzeć dopiero za sprawą Aleksandra Wielkiego.
O ile w Hiszpanii ryż uprawiano od VIII wieku, to we Włoszech pierwsze plantacje zakładano dopiero w XV wieku. Jednak kres rozwojowi upraw rośliny położyły epidemie malarii. Ponieważ choroba dotykała głównie rolników pracujących na podmokłych polach uznano, że to właśnie one są siedliskiem choroby.
Gdzie dzisiaj uprawia się ryż?
Gdy w 1961 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) po raz pierwszy zebrała informacje na temat produkcji rolnych na całym świecie, Chiny znajdowały się na pierwszym miejscu producentów ryżu. Rocznie wytwarzano go tu ponad 52 mln ton. Tuż za nimi uplasowały się Indie z wynikiem 53 mln ton, a na trzecim miejscu - Japonia, w której rocznie wytwarzano zaledwie 16 mln ton ryżu.
O ile Chiny i Indie nadal zajmują te same pozycje, produkując w 2019 roku kolejno 211 mln ton i 177 mln ton, to Japonia znacznie zmniejszyła produkcję - do 10,5 mln ton w tym samym roku.
Kolejne miejsca przypadały Bangladeszowi (14,4 mln ton w 1961 roku), Indonezji (12 mln ton), Tajlandii (10 mln ton). Do 2019 roku Indonezja i Bangladesz niemal spięciokrotniły produkcję ryżu, natomiast Tajlandię (28 mln ton w 2019 roku) wyprzedził Wietnam (43,4 mln ton w 2019 roku).
Jak rośnie ryż?
Ryżowe pola, choć na zdjęciach wyglądają jak romantyczne egzotyczne krajobrazy, w rzeczywistości są podmokłymi, bagnistymi, gliniastymi terenami z bardzo wysoką wilgotnością powietrza, sięgającą 90 proc. i z wysokimi temperaturami powietrza (powyżej 20, a zazwyczaj 25 stopni Celsjusza).
Po ok. trzech tygodniach kiełkowania, sadzonki umieszcza się na podmokłym polu ryżowym, gdzie swoje domy często mają groźne węże, jak kobra królewska czy niemrawiec pospolity. Zazwyczaj ryż sadzi się w tarasach, aby woda mogła swobodnie przepływać pomiędzy nimi. Przez kolejne 2-3 miesiące pole się odchwaszcza, pozwalając ryżowi rosnąć.
Gdy ryż zbliża się do pełnej dojrzałości, wodę spuszcza się z pola ryżowego, aby rośliny nieco przeschły. Po ok. dwóch tygodniach plony zbierane są ręcznie, a następnie trafiają do dalszego przetwarzania zależnie od odmiany ryżu i celu, jaki chce osiągnąć producent. Jeśli ma to być ryż biały, ziarna są suszone, prażone i wreszcie łuskane.
Rodzaje ryżu
Ze względu na długość i kształt ziaren wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje ryżu. Są to ryże owalne, czyli krótkoziarniste, które po ugotowaniu mocno się kleją, ryże długoziarniste, które mają wyraźnie podłużny kształt i praktycznie się nie sklejają oraz ryże średnioziarniste, których właściwości i kształt są pośrednie.
Prócz tego istnieje wiele odmian ryżu, uzależnionych od miejsca wzrostu, odmiany rośliny, sposobu obróbki ziaren.
Ryż brązowy - najbardziej naturalna forma ryżu, z łuską i otrębami. Ma najwięcej wartości odżywczych. Wymaga dłuższego gotowania, za to jest bardziej sycący od białego ryżu.
Ryż biały - najpopularniejsza odmiana ryżu. Po zebraniu, ziarna są pozbawiane zewnętrznej łupiny, otrębów i zarodka. Jest lekkostrawny, za to zawieraj mniej wartości odżywczych.
Ryż parboiled - ryż biały długoziarnisty, który został uprzednio poddany działaniu pary wodnej. Dzięki temu zachowuje więcej wartości odżywczych i nie klei się po ugotowaniu.
Ryż basmati - jego nazwa to zlepek słów z języka hindi - bass (zapach) i mati (ziemia). Basmati charakteryzuje się delikatnie orzechowym smakiem i aromatem, które zawdzięcza glebom, na których rośnie - wyłącznie na nizinie Hindustańskiej, gdzie płyną rzeki wprost z Himalajów.
Ryż jaśminowy - charakterystyczny smak i jaśminowy aromat zawdzięcza warunkom, w których jest uprawiany - to połączenie wysokich temperatur i wilgotności ze składem gleby na terenie Tajlandii, Kambodży i WIetnamu.
Ryż dziki - właściwie nie jest to ryż, a trawa (owies wodny) kształtem przypominająca ryż. Dla Indian z plemion Omaha i Ojibwa było to święte zboże, naturalnie (dziko) rosnące w Ameryce Północnej. Dziś uprawy są kontrolowane. Ziarna są długie i ciemne, mają orzechowy smak i aromat. Często dziki ryż łączy się z właściwym ryżem.
Ryż czarny - zbliżony do ryżu brązowego, ma charakterystyczny ciemnobrązowy kolor. Dawniej zarezerwowany był wyłącznie dla cesarza, stąd w Chinach nazwa “ryż zakazany”. Uprawia się go w Tajlandii, Indonezji, Bangladeszu, Chinach, na Filipinach.
Ryż czerwony - mało popularna u nas odmiana, ziarna nie są łuskane, podobnie jak w ryżu brązowym. Ma teże sporo wartości odżywczych. Uprawia się go głównie w Tajlandii.
Ryż Mochi (żółty) - słodki, kleisty ryż, stosowany w kuchni Japońskiej do posiłków oraz do produkcji alkoholu.
Ryż arborio, carnaroli, vialone nano - popularne we Włoszech odmiany ryżu używane do risotto. Ziarna są okrągłe, po ugotowaniu się kleją, ale ryż nie ma wiele właściwości odżywczych.
Zastosowanie ryżu w kuchni
Niektóre odmiany ryżu są bardziej sycące, bogate w składniki odżywcze i minerały, inne świetnie nadają się jako baza lekkostrawnej diety dla dzieci i osób z problemami trawiennymi. Ryż sprawdza się zarówno w daniach obiadowych jako dodatek, jako składnik jednogarnkowych potraw, jak i jako dodatek do sałatek czy baza słodkich deserów. Z ryżu produkowane są także:
[data] => 2021-04-12 11:44:19
[jezyk] => 1
[wordpress] => 0
[url] => ryz-rodzaje-sposob-uprawy-gdzie-produkuje-sie-go-najwiecej
[id_sklepu] => 4
[widoczny] => 1
[skladniki] =>
[id_blog_autorzy] => 7
[autor_fotki] =>
[subdomena] => 0
[foto_id] => 15611
[title] => Ryż - rodzaje i sposób uprawy. Gdzie produkuje się go najwięcej?
[keywords] => kulinarne, ciekawostki, wege, fit
[opis] => Ryż jest bazą wielu kuchni świata. Kojarzymy go przede wszystkim z kuchnią azjatycką i to właśnie tam produkuje się go najwięcej - Chiny, Indie i Indonezja w 2019 roku łącznie wyprodukowały 443 mln ton ryżu. Czym różnią się ryże basmati, brązowy i jaśminowy?
[desc] => Ryż jest bazą wielu kuchni świata. Kojarzymy go przede wszystkim z kuchnią azjatycką i to właśnie tam produkuje się go najwięcej - Chiny, Indie i Indonezja w 2019 roku łącznie wyprodukowały 443 mln ton ryżu. Czym różnią się ryże basmati, brązowy i jaśminowy?
[kategorie] => 174
[powiazane] => 966,976
[tagi] => Array
(
[0] => Array
(
[nazwa] => ciekawostki
[nazwa_url] => ciekawostki
)
[1] => Array
(
[nazwa] => kulinarne
[nazwa_url] => kulinarne
)
[2] => Array
(
[nazwa] => wege
[nazwa_url] => wege
)
[3] => Array
(
[nazwa] => fit
[nazwa_url] => fit
)
)
)
1
2021-04-12 11:44:19
Ryż - rodzaje i sposób uprawy. Gdzie produkuje się go najwięcej?
Autor:Justyna Mikołajczyk
Ryż jest bazą wielu kuchni świata. Kojarzymy go przede wszystkim z kuchnią azjatycką i to właśnie tam produkuje się go najwięcej - Chiny, Indie i Indonezja w 2019 roku łącznie wyprodukowały 443 mln ton ryżu. Czym różnią się ryże basmati, brązowy i jaśminowy?
Skąd pochodzi ryż?
Dokładna droga ryżu na nasze talerze nie jest znana. Wiele wskazuje jednak na to, że pierwszymi regularnie uprawiający ryż rolnikami byli Chińczycy. Już 13 tys. lat temu mieli na stałe włączyć roślinę do swojej diety. Z kolei na terenie dzisiejszej Japonii i Korei pierwsze plantacje pojawiły się między 5,5 a 3,5 tys. lat temu. Do Europy roślina miała dotrzeć dopiero za sprawą Aleksandra Wielkiego.
O ile w Hiszpanii ryż uprawiano od VIII wieku, to we Włoszech pierwsze plantacje zakładano dopiero w XV wieku. Jednak kres rozwojowi upraw rośliny położyły epidemie malarii. Ponieważ choroba dotykała głównie rolników pracujących na podmokłych polach uznano, że to właśnie one są siedliskiem choroby.
Gdzie dzisiaj uprawia się ryż?
Gdy w 1961 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) po raz pierwszy zebrała informacje na temat produkcji rolnych na całym świecie, Chiny znajdowały się na pierwszym miejscu producentów ryżu. Rocznie wytwarzano go tu ponad 52 mln ton. Tuż za nimi uplasowały się Indie z wynikiem 53 mln ton, a na trzecim miejscu - Japonia, w której rocznie wytwarzano zaledwie 16 mln ton ryżu.
O ile Chiny i Indie nadal zajmują te same pozycje, produkując w 2019 roku kolejno 211 mln ton i 177 mln ton, to Japonia znacznie zmniejszyła produkcję - do 10,5 mln ton w tym samym roku.
Kolejne miejsca przypadały Bangladeszowi (14,4 mln ton w 1961 roku), Indonezji (12 mln ton), Tajlandii (10 mln ton). Do 2019 roku Indonezja i Bangladesz niemal spięciokrotniły produkcję ryżu, natomiast Tajlandię (28 mln ton w 2019 roku) wyprzedził Wietnam (43,4 mln ton w 2019 roku).
Jak rośnie ryż?
Ryżowe pola, choć na zdjęciach wyglądają jak romantyczne egzotyczne krajobrazy, w rzeczywistości są podmokłymi, bagnistymi, gliniastymi terenami z bardzo wysoką wilgotnością powietrza, sięgającą 90 proc. i z wysokimi temperaturami powietrza (powyżej 20, a zazwyczaj 25 stopni Celsjusza).
Po ok. trzech tygodniach kiełkowania, sadzonki umieszcza się na podmokłym polu ryżowym, gdzie swoje domy często mają groźne węże, jak kobra królewska czy niemrawiec pospolity. Zazwyczaj ryż sadzi się w tarasach, aby woda mogła swobodnie przepływać pomiędzy nimi. Przez kolejne 2-3 miesiące pole się odchwaszcza, pozwalając ryżowi rosnąć.
Gdy ryż zbliża się do pełnej dojrzałości, wodę spuszcza się z pola ryżowego, aby rośliny nieco przeschły. Po ok. dwóch tygodniach plony zbierane są ręcznie, a następnie trafiają do dalszego przetwarzania zależnie od odmiany ryżu i celu, jaki chce osiągnąć producent. Jeśli ma to być ryż biały, ziarna są suszone, prażone i wreszcie łuskane.
Rodzaje ryżu
Ze względu na długość i kształt ziaren wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje ryżu. Są to ryże owalne, czyli krótkoziarniste, które po ugotowaniu mocno się kleją, ryże długoziarniste, które mają wyraźnie podłużny kształt i praktycznie się nie sklejają oraz ryże średnioziarniste, których właściwości i kształt są pośrednie.
Prócz tego istnieje wiele odmian ryżu, uzależnionych od miejsca wzrostu, odmiany rośliny, sposobu obróbki ziaren.
Ryż brązowy - najbardziej naturalna forma ryżu, z łuską i otrębami. Ma najwięcej wartości odżywczych. Wymaga dłuższego gotowania, za to jest bardziej sycący od białego ryżu.
Ryż biały - najpopularniejsza odmiana ryżu. Po zebraniu, ziarna są pozbawiane zewnętrznej łupiny, otrębów i zarodka. Jest lekkostrawny, za to zawieraj mniej wartości odżywczych.
Ryż parboiled - ryż biały długoziarnisty, który został uprzednio poddany działaniu pary wodnej. Dzięki temu zachowuje więcej wartości odżywczych i nie klei się po ugotowaniu.
Ryż basmati - jego nazwa to zlepek słów z języka hindi - bass (zapach) i mati (ziemia). Basmati charakteryzuje się delikatnie orzechowym smakiem i aromatem, które zawdzięcza glebom, na których rośnie - wyłącznie na nizinie Hindustańskiej, gdzie płyną rzeki wprost z Himalajów.
Ryż jaśminowy - charakterystyczny smak i jaśminowy aromat zawdzięcza warunkom, w których jest uprawiany - to połączenie wysokich temperatur i wilgotności ze składem gleby na terenie Tajlandii, Kambodży i WIetnamu.
Ryż dziki - właściwie nie jest to ryż, a trawa (owies wodny) kształtem przypominająca ryż. Dla Indian z plemion Omaha i Ojibwa było to święte zboże, naturalnie (dziko) rosnące w Ameryce Północnej. Dziś uprawy są kontrolowane. Ziarna są długie i ciemne, mają orzechowy smak i aromat. Często dziki ryż łączy się z właściwym ryżem.
Ryż czarny - zbliżony do ryżu brązowego, ma charakterystyczny ciemnobrązowy kolor. Dawniej zarezerwowany był wyłącznie dla cesarza, stąd w Chinach nazwa “ryż zakazany”. Uprawia się go w Tajlandii, Indonezji, Bangladeszu, Chinach, na Filipinach.
Ryż czerwony - mało popularna u nas odmiana, ziarna nie są łuskane, podobnie jak w ryżu brązowym. Ma teże sporo wartości odżywczych. Uprawia się go głównie w Tajlandii.
Ryż Mochi (żółty) - słodki, kleisty ryż, stosowany w kuchni Japońskiej do posiłków oraz do produkcji alkoholu.
Ryż arborio, carnaroli, vialone nano - popularne we Włoszech odmiany ryżu używane do risotto. Ziarna są okrągłe, po ugotowaniu się kleją, ale ryż nie ma wiele właściwości odżywczych.
Zastosowanie ryżu w kuchni
Niektóre odmiany ryżu są bardziej sycące, bogate w składniki odżywcze i minerały, inne świetnie nadają się jako baza lekkostrawnej diety dla dzieci i osób z problemami trawiennymi. Ryż sprawdza się zarówno w daniach obiadowych jako dodatek, jako składnik jednogarnkowych potraw, jak i jako dodatek do sałatek czy baza słodkich deserów. Z ryżu produkowane są także:
