Najlepsze są sezonowe warzywa, bogate w witaminy i minerały. Mają pełny smak, są soczyste, chrupiące. Sprawdź, kiedy jest sezon na poszczególne warzywa i dlaczego warto właśnie wtedy je kupować. Przekonaj się również, jakie właściwości mają poszczególne warzywa, które można jeść na surowo, a które nadają się do kiszenia czy grillowania. 

Co to znaczy, że jest sezon na warzywa?

Większość warzyw dostępna jest w sklepach przez cały rok. Dzięki temu możemy cieszyć się smakiem ulubionych potraw niemal zawsze, gdy mamy na to ochotę. Jednak nie w każdym miesiącu warzywa smakują tak samo. To dlatego, że do wzrostu każdy rodzaj potrzebuje nieco innej dawki słońca, różnych temperatur, czasu.

Niektóre warzywa, jak szparagi, dostępne są tylko przez kilka tygodni w roku. Inne, jak pomidory, nauczyliśmy się hodować w szklarniach, choć ich smak w środku zimy pozostawia wiele do życzenia. Są też warzywa, które nie są hodowane w szklarniach, ale zimą sprowadzane z cieplejszych miejsc, np. z Hiszpanii. 

Sezon na konkretne warzywa to okres, trwający od kilku tygodni do pełnego roku, w którym dane warzywa dostępne są z naturalnych hodowli. Dzięki temu mają pełny smak, rozmiar, właściwy kolor, a przede wszystkim - maksymalną możliwą zawartość witamin i minerałów. 

Dlaczego warto kupować sezonowe warzywa?

Sezonowe warzywa mają przynajmniej trzy podstawowe zalety. Po pierwsze, są smaczne i zdrowe. Dzięki uzyskaniu optymalnych warunków naturalnych, możemy jeść dojrzałe, soczyste i pełne witamin i minerałów warzywa, do których wyhodowania użyto najmniejszej możliwej ilości nawozu. 

Po drugie, są tanie. Im mniej wykorzystano nawozu i odżywek, tym produkcja danego warzywa jest tańsza. To właśnie dlatego latem pomidory są bardzo tanie, a zimą słono za nie płacimy. A dzięki niskim cenom możemy kupić ich znacznie więcej i np. zrobić przetwory na zimę. 

Po trzecie, wybieranie sezonowych warzyw jest ekologiczne. Im krótszą drogę warzywa pokonują z pola na nasze stoły, tym lepiej dla środowiska. Warzywa sprowadzane z południa Europy czy z innych kontynentów znacznie bardziej szkodzą środowisku. 

Kiedy jest sezon na warzywa?

Każdy rodzaj warzyw ma inną sezonowość. Trzeba pamiętać, że co roku okres ten może się nieco zmieniać zależnie od pogody. Im później zaczyna się wiosna, tym dłużej poczekamy na sezonowe ogórki. Im gorętsze będzie lato, tym szybciej możemy spodziewać się sezonowej papryki.

Sezon na bakłażany

Pierwsze sezonowe bakłażany pojawiają się w czerwcu. Na bazarku powinniśmy dostać je do końca września. W 100 g jest 26 kcal, 1,1 g białka i 2,5 g błonnika. Zawierają witaminy A, B6, C, K, potas, wapń, fosfor. Najczęściej bakłażany, nazywane także oberżyną, wypełnia się farszem i zapieka w piekarniku. Nadają się także na grilla i do duszenia.

Sezon na botwinkę

Botwinka, czyli młode buraczki z liśćmi, pojawiają się już w maju i dostępne są do połowy września. 100 g to 22 kcal, 2,2 g białka i 3,7 g błonnika. Botwinka zawiera sporo witaminy C, wapnia, magnezu, potasu, sodu. Popularna w tradycyjnej polskiej kuchni jest zupa z nowalijek, której głównym składnikiem jest właśnie botwinka.

Sezon na bób

Na straganach świeżego bobu możemy szukać od maja do września. 100 g ma 76 kcal, 7,1 g białka, 5,8 g błonnika. Zawiera witaminy C, K, niacynę, foliany, cynk, wapń, potas, fosfor. Najlepiej smakuje gotowany, posypany niewielką ilością soli. Sprawdza się także jako dodatek do sałatek, zup czy baza do past. 

Sezon na brokuły

Sezonowe brokuły kupimy od czerwca do początków listopada. 100 g ma 31 kcal, 3 g białka, 2,5 g błonnika. Bogate są w witaminy A, C, K, foliany, potas, fosfor, wapń, magnez. Brokuły to odmiana kapusty, genetycznie związane są również z kalafiorem. Sprawdzają się krótko gotowane w wodzie lub na parze albo zapiekane w brytfance.

Sezon na brukselki

Te potrzebują sporo czasu, aby dojrzeć - naturalnie hodowane znajdziemy na bazarku od września do stycznia. w 100 g znajduje się 47 kcal, 4,7 g białka, 5,4 g błonnika. Zawierają witaminy B6, C, E, K, potas, wapń, magnez. Nie jada się ich na surowo, najczęściej się je gotuje. Aby uniknąć charakterystycznej goryczy, można naciąć podstawę przed gotowaniem lub dodać do wody nieco mleka.

Sezon na cukinię

Wyrośnięta na słońcu cukinia pojawia się w sklepach w lipcu, a kończy się w październiku. 100 g zawiera 17 kcal, 1,2 g białka, 1 g błonnika. Znajdziemy w niej witaminę C, foliany, fosfor, wapń, potas, magnez. Inaczej nazywana kabaczkiem, pochodzi z rodziny dyniowatych. Dobrze smakuje na surowo, gotowana, pieczona, z grilla, kiszona. 

Sezon na cykorię

Cykorię zbiera się od września do grudnia. W 100 g znajdują się 23 kcal, 1,7 g białka, 1 g błonnika. Zawiera witaminę C, wapń, potas, fosfor, magnez. Na surowo można wykorzystać ją do sałatek i jako jadalne naczynie do przekąsek. Sprawdzi się również gotowana, duszona, smażona. 

Sezon na rzepę

Niedoceniane warzywo dostępne jest od września do połowy grudnia. 100 g to 26 kcal, 0,9 g białka, 1,8 g błonnika. Jest źródłem witaminy C, wapnia, potasu, sodu. Można ją jeść na surowo do kanapek lub wykorzystać jako bazę do pikantnej surówki. Sprawdzi się też w wersji gotowanej lub pieczonej.

Sezon na dynię

Wyrośnięte na polach dynie kupimy pomiędzy sierpniem a listopadem. 100 g dyni to 33 kcal, 1,3 g białka, 2,8 g błonnika. Zawiera witaminę A, C, foliany, potas, wapń, fosfor. Sprawdzi się gotowana w zupie, pieczona, grillowana, zmiksowana na krem, nawet jako baza do ciast. Dynię można również kisić i marynować. 

Sezon na fasolkę szparagową

Na zieloną, żółta i fioletową fasolkę warto skusić się pomiędzy lipcem a wrześniem. 100 g to 37 kcal, 2,4 g białka, 2,6 g błonnika. Fasolka szparagowa zawiera witaminę C, potas, wapń, fosfor, magnez. Nie nadaje się do jedzenia na surowo, najczęściej gotuje się ja w wodzie lub na parze, podaje z masłem i smażoną bułką tartą albo dodaje do zup.

Sezon na groszek zielony i cukrowy

Świeży groszek kupimy od maja do września. 100 g to 76 kcal, 6,7 g białka, 6 g błonnika. Dostarcza organizmowi przede wszystkim witaminy A, B1, B6, C, E, K, magnez, cynk, sód. Groszek cukrowy najczęściej smaży się na patelni z niewielka ilością tłuszczu i przyprawami. Oba gatunki nadają się świetnie do zup i potrawek. 

Sezon na kalafiory

Świeży, sezonowy kalafior kupimy od maja do listopada. 100 g to 27 kcal, 2,4 g białka i tyle samo błonnika. Zawiera sporo witaminy C, K, folianów, potasu, sodu, fosforu. Najczęściej podaje się gotowany, polany bułką tartą, bardzo dobry jest również na surowo lub smażony jak stek. 

Sezon na kalarepę

Już w maju warto szukać młodej kalarepy. Powinna być w sprzedaży do listopada. 100 g to 33 kcal, 2,2 g białka, 2,2 g błonnika. Kalarepa jest bogata w witaminy C oraz K, potas, fosfor, wapń. Najlepiej smakuje na surowo, można ją także gotować. 

Sezon na kapustę pekińską

Dostępna na bazarach od czerwca do października kapusta pekińska pochodzi z naturalnych upraw. 100 g to jedynie 13 kcal, 1,5 g białka, 1 g błonnika. Bogata jest w witaminy C, E, wapń, magnez, sód. Można ją jeść na surowo i po ugotowaniu. Często wykorzystuje się ją do zawijania farszu, np. w gołąbkach. 

Sezon na karczochy

Dojrzałe, sezonowe karczochy znajdziemy od sierpnia do października. 100 g dostarczy nam 47 kcal, 3,3 g białka, 5,5 g błonnika. Są źródłem witamin C, K, fosforu, wapnia, sodu. Najzdrowsze będą gotowane, można też je upiec w naczyniu żaroodpornym lub smażyć na patelni.

Sezon na koper włoski

Można się za nim rozglądać od lipca aż do połowy listopada. Koper włoski, inaczej fenkuł, w 100 g ma 31 kcal, 1,3 g białka, 3,1 g błonnika. Jest cennym źródłem witamin C, K, potasu, wapnia, sodu. Nadaje się do jedzenia na surowo, a także jako dodatek do zup. 

Sezon na kukurydzę

Słodkie kolby kukurydzy kupimy od lipca do listopada. To jedno z najbardziej kalorycznych warzyw, w 100 g zawiera aż 115 kcal, oprócz tego 3,7 g białka i 3,3 g błonnika. Ponadto jest cennym źródłem witaminy C, folianów, potasu, fosforu, magnezu. Bardzo młodą kukurydzę można jeść na surowo, nieco bardziej dojrzałą warto ugotować. 

Sezon na ogórki

Gruntowe, polskie ogórki, kupimy od czerwca do początku października. W 100 g znajduje się ledwie 14 kcal, 0,7 g białka, 0,5 g błonnika. Znajdziemy tu witaminę C, potas, fosfor, wapń. Ogórki jada się surowe, wykorzystuje do sałatek, kanapek. Są, obok kapusty, najpopularniejszym warzywem do kiszenia, świetnie sprawdzają się również marynowane w occie.

Sezon na paprykę

Przełom sierpnia i września to najlepszy czas na kupowanie papryki, ale można o nią pytać już miesiąc wcześniej i jeszcze miesiąc później. 100 g zawiera 32 kcal, 1,3 g białka, 2,0 g błonnika. Papryka jest cennym źródłem witamin A, B6, C, E, potasu, fosforu, wapnia. Można ją jeść na surowo, z grilla, zapiekaną z farszem z piekarnika, gotowaną w potrawkach. Można ją marynować w occie, a nawet kisić. 

Sezon na pomidory

Dojrzałe, sezonowe pomidory, zależnie od gatunku, kupimy już w maju. Największy wybór i najniższe ceny będą w wakacje, ale sezon trwa do października. W 100 g mamy 19 kcal, 0,9 g białka, 1,2 g błonnika. Bogate są w witaminę C, foliany, potas, wapń, magnez. Na surowo jada się wszystkie gatunki. Gotuje się, zazwyczaj wcześniej usuwając skórkę. Nadają się także do kiszenia.

Sezon na rzodkiewkę

Pierwsze rzodkiewki pojawiają się razem z pierwszymi powiewami wiosny, już w marcu. Można je kupić do września. 100 g zawiera 18 kcal, 1 g białka, 2,5 g błonnika. Rzodkiewki są źródłem witaminy C, potasu, wapnia. Najczęściej jada się je na surowo, jako dodatek do kanapek czy sałatek. Nadają się do kiszenia.

Sezon na sałatę

Masłowa sałata prosto z pola dostępna jest od kwietnia do września. 100 g zawiera 16 kcal, 1,4 g białka i tyle samo błonnika. Bogata jest w witaminy A, K, foliany, potas, wapń, fosfor. Sałatę jada się na surowo, głównie jako dodatek do kanapek i sałatek. 

Sezon na seler naciowy

Na targowiskach sezonowy seler naciowy znajdziemy od sierpnia do końca roku. W 100 g jest zaledwie 14 kcal, 0,7 g białka, 1,6 g błonnika. Dostarcza organizmowi witaminy C, potasu, sodu, wapnia. Ma bardzo charakterystyczny smak, można go jeść na surowo lub dodać do zupy. 

Sezon na szczaw

Przez wielu traktowany jak nieistotne zielsko, bogaty w witaminy naturalny szczaw kupimy od maja do października. Na 100 g przypada 26 kcal, 1,1 g białka i 2,6 g błonnika. Szczaw zawiera witaminy A, C, ryboflawinę, potas, wapń. Popularna jest u nas zupa szczawiowa, ale warto spróbować szczawiu również na surowo, jako dodatku do sałatek.

Sezon na szparagi

Zarówno zielone, żółte jak i fioletowe szparagi możemy próbować kupić od maja do końca sierpnia. W 100 g znajduje się 21 kcal, 1,9 g białka, 1,5 g błonnika. Bogate są w witaminy C, E, K, foliany, potas, fosfor, wapń. Je się je po obróbce termicznej - sprawdzą się pieczone, gotowane, grillowane.

Sezon na szpinak

Ten najzdrowszy kupimy pomiędzy majem a październikiem. W 100 g produktu znajdują się 22 kcal, 2,6 g białka, 2,1 g błonnika. Jest cennym źródłem witamin A, B6, C, E, K, żelaza, wapnia, potasu. Można jeść go na surowo, w liściach lub sałatkach, gotowany w wodzie lub na parze albo podgrzewany na oliwie jako składnik sosu do makaronu. Najczęściej komponuje się go z czosnkiem. 

Warzywa dostępne przez cały rok

Jest grupa warzyw, które potrafią rosnąć przez cały rok w naturalnym środowisku lub w małej szklarni, byle temperatura była na niewielkim plusie. Jednocześnie warzywa z takiej uprawy nie odbiegają smakiem czy wartościami odżywczymi od tych rosnących naturalnie. Do warzyw, na które sezon jest przez cały rok, zaliczamy:

  • buraki ćwikłowe
  • cebulę
  • czosnek
  • fasolę
  • jarmuż
  • kapustę białą
  • kapustę czerwoną
  • marchew
  • pieczarki
  • pietruszkę 
  • por
  • seler
  • topinambur
  • ziemniaki