Jednym z haseł nierozerwalnie związanych i kojarzonych z kawą jest Fair Trade. Często, kupując kawę w takich sklepach jak nasz, widzimy, iż poszczególne kawy są oznaczone znaczkiem FLO, Transfair, El Puente lub innymi, co w ogólnym zarysie mówi nam, że dany produkt został wyprodukowany inaczej niż większość tego, co jest dostępne na rynku. Zazwyczaj jednak nie jesteśmy w stanie sprecyzować, na czym owa „inność” polega, a samo pojęcie Fair Trade wprawdzie obiło nam się parę razy o uszy, jednak nasza wiedza na ten temat jest jakaś taka mętna. Co one oznaczają i czym właściwie jest Fair Trade?

Idea Fair Trade, czyli Sprawiedliwego Handlu (polska nazwa jest oficjalnym tłumaczeniem, w Polsce używanym zamiennie z określeniem Fair Trade) powstała w latach 60-tych XX wieku, jako ruch mający na celu wspomożenie rozwoju państw Afryki i Ameryki Łacińskiej poprzez wspieranie ich gospodarki. Podstawowym jego założeniem jest stawianie człowieka ponad zysk oraz dążenie do redukcji ubóstwa poprzez sprawiedliwe traktowanie i wynagradzanie pracowników obu płci z krajów rozwijających się. Początkowo Sprawiedliwy Handel, wówczas jeszcze nie posiadający systemu certyfikacji, dotyczył rzemiosła i obejmował przede wszystkim handel rękodziełem etnicznym, umożliwiając jego wytwórcom uzyskanie godziwych cen za wykonane produkty. W latach 80-tych coraz większe znaczenie dla kształtujących się organizacji powiązanych z Fair Trade zaczęły uzyskiwać produkty spożywcze, takie jak kawa, herbata, kakao, trzcina cukrowa, ryż i przyprawy, oraz produkty użytkowe – od bawełny, przez ręcznie tkane dywany i odzież po piłki. Obecnie Fair Trade jest wspierany przez wiele organizacji handlowych i społecznych, nad którymi czuwa WFTO, czyli Word Fair Trade Organization (Światowa Organizacja Sprawiedliwego Handlu). Propaguje równiejszy podział zysków dla wszystkich szczebli produkcyjnych, dzięki czemu ma wspierać najniższy stopień produkcji powyższych produktów, czyli, w przypadku kawy, plantatorów i ich pracowników. Większość z nas nie zdaje sobie bowiem sprawy, że w krajach rozwijających się średnie zarobki większości osób pracujących w fabrykach i na plantacjach – i często nie mającym możliwości zdobycia innego źródła utrzymania – nie przekraczają 200, a czasem nawet i 100 dolarów rocznie. Często też pracownikami są osoby nieletnie, a nawet kilkuletnie dzieci, nie mające dostępu do edukacji i, z powodu warunków życiowych, zmuszone do pracy by pomóc utrzymać rodzinę.

Fair Trade jest projektem, który dzięki uzyskiwaniu wyższych stawek za poszczególne towary pozwala na ich dystrybucję z większym zyskiem dla pracowników najniższego szczebla i stara się ograniczyć konieczność posyłania osób nieletnich do pracy. Najbardziej znanymi znakami, po których możemy rozpoznać produkty Fair Trade, są poniższe symbole: Znak organizacji WFTO, który nie jest znakiem certyfikacyjnym, jednak nierzadko służy do oznakowania towarów Fair Trade. Dotyczy to szczególnie wyrobów artystycznych i rzemieślniczych i artystycznych gdyż, choć to od nich wszystko się zaczęło, Sprawiedliwy Handel nie wypracował jeszcze dla nich zdefiniowanego systemu certyfikacji i, co za tym idzie, odrębnego symbolu certfikacyjnego. Międzynarodowy znak certyfikacyjny FLO Fairtrade– znak certyfikacyjny stosowany w Unii Europejskiej, do przyznawania którego mają organizacje zrzeszone w Fairtrade Labelling Organizations International. Obejmuje produkty spożywcze oraz bawełnę, kwiaty cięte, rośliny ozdobne i piłki sportowe. Ten znak, również w jego odmianach wariantywnych, spotykamy na produktach dystrybuowanych w Polsce. Produkty certyfikowane jako Fair Trade są wprawdzie droższe od ich odpowiedników pochodzących z masowej produkcji, jednak kupując je możemy mieć pewność, że wspieramy w ten sposób pracowników, którzy stoją na samym początku łańcucha produkcyjnego.