Dzisiaj pora na Amerykę Południową, a dokładniej Peru - kraj słynący z Machu Picchu, gór i doskonałej jakości kawy.

Republika Peru leży w zachodniej części Ameryki Południowej. To trzecie co do wielkości państwo kontynentu, po Brazylii i Argentynie, którego stolicą jest miasto Lima. Według jednej z teorii nazwa PERU pochodzi od lokalnego słowa biru, czyli rzeka. Inna wspomina o indiańskim wodzu nazywanym Beru, który zapytany przez hiszpańskich najeźdźców o nazwę kraju nie zrozumiał ich i podał im swoje imię.

Peru od lat utrzymuje się w pierwszej dziesiątce producentów kawy na świecie. Jest też trzecim co do wielkości eksporterem w Ameryce Południowej. Jak do tego doszło?

TROCHĘ HISTORII...

Kawa dotarła do Peru w XVIII wieku. Zmienny klimat, brak rozwiniętego transportu i prymitywna gospodarka rolna utrudniały rozkwit kawowych plantacji. Jednak kawa na wybrzeżu uprawiana była głównie z myślą o konsumpcji krajowej, a eksport rozwinął się dopiero później. Przeciętne gospodarstwa były małe - liczyły dwa lub trzy hektary. Zbiory odbywały się przede wszystkim ręcznie, owoce były przetwarzane i suszone na słońcu. Chcąc sprzedać na targu swoje plony rolnicy często wędrowali pieszo lub korzystali z pomocy mułów w transporcie.

W ostatnich latach powstało wiele gospodarstw ekologicznych, a większość peruwiańskich rolników przystąpiło także do certyfikacji tzw. sprawiedliwego handlu (fair trade). Dziś eksport kawy odgrywa w gospodarce Peru ważną rolę. Zapewnia bardzo duży dochód peruwiańskim rodzinom. W 2017 roku stanowił drugą co do wielkości gałąź przemysłu. Warto wspomnieć, że Peru jest znane jako jeden z głównych producentów kawy organicznej na świecie.

REGIONY KAWOWE W PERU

Niektórzy wyróżniają 10, inni aż 11 regionów kawowych w Peru. Zacznijmy od tego, że samo Peru można podzielić na 3 krainy geograficzne: Costa (wybrzeże), Sierra (góry) oraz Selva (dżungla). Na północy kraju możemy opisać regiony:

PIURA

Znajduje się nad samym wybrzeżem Oceanu Spokojnego, a plony stąd zazwyczaj nie są wysokie. Rolnictwo koncentruje się głównie w prowincji Huancabamba, leżącej na wysokości 900 - 2 000 m n.p.m. W tym rejonie uprawiane są odmiany Caturra, Catimor i Typica o zrównoważonej kwasowości i nutach czekolady, karmelu oraz orzechów.

CAJAMARCA

Leży obok Piury. Jej największe prowincje zajmujące się uprawą kawy w tym rejonie to Jaén i San Ignacio. Znajdują się one na wysokości 900 - 1 950 m n.p.m. Region Cajamarca słynie ze słodkich kaw o lekkiej kwasowości i nutach czerwonych oraz żółtych owoców. Najczęściej rosną tutaj odmiany Caturra, Typica i Bourbon.

CUTERVO

Znajduje się na wysokości 1600 - 2100 m n.p.m. To obszar, który niedawno słynął przede wszystkim z uprawy trzciny cukrowej, a teraz coraz więcej farmerów przekwalifikowało się właśnie na produkcję kawy. Odmiany, które można tu znaleźć to Catimor, Pache, Bourbon, Typica orazi Pacamara. W profilach smakowych wyczuwalne są nuty wanilii i melasy, a sama kawa ma średnią kwasowość i zbalansowane body.

AMAZONAS

To region, w którym przede wszystkim znajduje się najsłynniejsza dżungla na świecie, ale jest tu także siedem różnych prowincji produkujących kawę. Na wysokości 900 - 2100 m n.p.m. uprawiane są odmiany Caturra, Catimor i Typica o profilach owocowych i słodkich, z nutami suszonych owoców, karmelu i cukierków.

SAN MARTIN

To region zbliżony do Amazonas, jednak położony nieco niżej, na wysokości 900 - 1200 m n.p.m., w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Właśnie ze względu na tę wysokość produkuje się tutaj nieco mniej kawy. Główne nuty to czekolada, orzechy i karmel.

W centralnej części Peru mamy regiony:

HUÁNUCO

Znajduje się na północny wschód od Limy, na zachodnich obrzeżach Andów, na wysokości 900 - 2000 m n.p.m. Region ten otoczony jest lasami, wodospadami, jaskiniami oraz różnorodną florą i fauną. Odmiany uprawniane w tym miejscu to Caturra, Catimor i Typica o nutach pomarańczy i karmelu.

PASCO
To region obejmujący dżunglę amazońską i Andy, przez co produkcja kawy jest dość niska. Kawa stąd ma nuty cytrusowe, kwiatowe i owocowe.

JUNIN

Leży na południe od Pasco na wysokości 900 - 1800 m n.p.m. W prowincjach Chanchamayo i Satipo uprawia się odmiany Caturra, Catimor i Typica o intensywnej kwasowości, kremowej konsystencji i owocowych, kremowych nutach smakowych.

Na południu warunki są szczególnie dobre do uprawy kawy organicznej oraz speciality. Tutaj wyróżniamy regiony:

CUZCO

Ulokowany na wysokości 900 - 2 000 m n.p.m. Trzy główne odmiany ziaren to Caturra, Typica i Bourbon o dość mocnych nutach czekolady, kremowym body i średniej kwasowości.

AYACUCHO

Na wysokości 1600 - 1900 m n.p.m. to jeden z nowszych regionów, o niskiej produktywności. Farmy zwykle koncentrują się w El Mar i Huanta, a jeśli chodzi o odmiany to znajdziemy tu Caturra i Typica o smaku czekolady, płatków śniadaniowych, czarnych owoców i karmelków.

PUNO

Znajduje się na południowo-wschodnim krańcu kraju, graniczy z Boliwią i rozciąga się na wysokości 900 - 1800 m n.p.m. Odmiany Caturra, Typica i Bourbon z tego rejonu słyną z wysokiej jakości, jednak ich plony zazwyczaj nie są zbyt duże. Jeśli chodzi o podział całej krajowej produkcji to północ odpowiada za 43%, centrum za 34%, a południe za 23%.

ODMIANY KAWY

Peruwiańska kawa to przede wszystkim Arabica, z czego 70% to odmiana Typica, 20% to Carurra, a pozostałe 10% przypada na inne odmiany. O odmianach występujących w poszczególnych regionach już wspomniałam, więc to tylko małe podsumowanie. Zbiory kawy w Peru rozpoczynają się w czerwcu i trwają do września.

Głównym zagrożeniem dla produkcji i handlu kawą w Peru jest globalne ocieplenie. Peru znajduje się w pierwszej trójce krajów, które prawdopodobnie najbardziej ucierpią z powodu zmian klimatycznych. Niestety już teraz można zauważyć wpływ globalnego ocieplenia na produkcję kawy.

Przykładem tego jest zmiana pory deszczowej. Są okresy, kiedy nie powinno padać, ale jednak pojawiają się opady, które wpływają na czas żniw. Zmiany we wzorcach opadów zmieniają cykl produkcji kawy. Nieprzewidywalne opady deszczu przyspieszają proces kwitnienia, zaburzając etapy dojrzewania.