Kawa kawie nierówna. Choć znamy dzisiaj ponad 500 rodzajów kawowców, to na świecie uprawiane są w znacznej większości tylko dwa gatunki kawy – arabica i robusta. Te z kolei dzielą się na wiele rodzajów, które w dalszej kolejności różnią się między sobą stopniem wypalenia oraz zmielenia, a wszystkie te – z pozoru drobne – szczegóły mają niebanalny wpływ na smak naparu. Co charakteryzuje poszczególne gatunki kaw? Poznaj wszystkie rodzaje kawy!
Arabica i robusta – najczęściej uprawiane gatunki kawy
Arabica stanowi najstarszy gatunek kawy, której krzew według legendy został odkryty przez abisyńskiego pasterza. Następnie rozpowszechnili ją arabscy kupcy, od czego pochodzi jej nazwa. Dziś jest najbardziej ceniona przez baristów. Ze względu na trudność w uprawie i delikatność tej odmiany, arabica jest uważana za bardziej szlachetną niż robusta.
Charakterystyczne płaskie i długie, czekoladowe ziarna arabiki dają napar o łagodnym i słodkim aromacie, co zawdzięczają małej zawartości kofeiny. Przewaga arabiki nad robustą bierze się także z dużych ilości tłuszczów i cukrów, które cechują ziarna, Niekiedy wyczuwalne są również nuty kwiatowe.
Robusta jest kawą znacznie mocniejszą – jej ziarna zawierają około 2-4 razy więcej kofeiny niż arabiki. Jest także rośliną mniej wymagającą w uprawie, a przez to mniej szlachetną, co ma swoje odzwierciedlenie w cenie. Napar przygotowany z jej ziaren będzie się charakteryzował dużą intensywnością, gorzkim smakiem oraz lekką kwasowością.
Na rynku spotkamy także liczne mieszanki przynajmniej dwóch rodzajów ziaren. Dla uzyskania ładnej i smakowitej pianki dodaje się do nich właśnie robusty. Mieszanie gatunków daje nieskończone możliwości odkrywania głębi smaków i aromatów.
Rodzaje kaw – czym się różnią?
Odpowiadając na pytanie, jakie są rodzaje kaw, warto zacząć od tego, że już samo miejsce, w którym uprawia się kawowce, ma znaczenie dla smaku, który dadzą ziarna. Wpływa na niego nasłonecznienie, rodzaj gleby, a także oczywiście od gatunku krzewu. Plantacje znajdują się głównie w Afryce, Ameryce Środkowej oraz Południowej.
Ziarna kojarzone z najbardziej klasycznym smakiem pochodzą właśnie z Ameryk. Cechują się niskim stopniem kwasowości i bardzo dobrze łączą się z mlekiem. Większą kwasowość wykazują kawy afrykańskie – tu będziemy mieli do czynienia z cytrusowymi nutami. Ziemiste nuty to z kolei domena kaw azjatyckich, które uważane są za cięższe w smaku.
Jeżeli chodzi o typy kawy, znaczenie ma również stopień zmielenia ziaren. Im drobniej zmielona kawa, tym większa głębia jej smaku i aromatu, ale za to większy stopień gorzkości. Jeżeli preferujemy łagodniejszy napar, ziarna powinny być zmielone grubo – będzie wtedy miała konsystencję kryształków soli i doskonale nada się do zaparzenia we french pressie. Mielenie o średniej grubości będzie cechować się konsystencją piasku, a optymalną metodą parzenia będzie tutaj dripper. Z kolei z drobno zmielonej kawy przygotujemy najlepszy napar w kawiarce lub aeropressie. Najdrobniej zmielone ziarna, które będą przypominać konsystencją cukier puder dadzą nam natomiast najlepsze espresso.
Dla podkreślenie znaczenia, jakie ma sposób oraz stopień wypalenia kawy, warto wspomnieć, że o ile zielona kawa ma tylko kilka związków odpowiedzialnych za aromat i smak, to palona ma już ich około 700. Od stopnia wypalenia zależy to, jak bardzo kawa będzie kwaskowa. Ten walor smakowy wzmacnia się, gdy mamy do czynienia z kawami lżej wypalonymi, których aromat jest najlepiej wyczuwalny. Mocniej wypalone ziarna poznamy po czekoladowo-orzechowych nutach.
Jakie mamy rodzaje kawy?
Sama arabika ma ponad 120 odmian, robusta może się pochwalić mniejszą liczbą, aczkolwiek końcowa suma robi wrażenie. Wybór najciekawszych z nich znajdziesz w asortymencie naszego sklepu.
Pozwól, że przedstawimy najpopularniejsze rodzaje kawy. Arabika Typica to podstawa wielu innych odmian kawy. Jej popularność sprawiła, że już w XVI wieku powędrowała z Jemenu do Azji, a stamtąd – do Ameryki Łacińskiej. Jest uznawana za pierworodną odmianę arabiki, która cechuje się przyjemną słodyczą i delikatną kwasowością.
Z Typicą pochodzenie dzieli także inna odmiana arabiki – bourbon, uważana za wykwintną. Naturalną hybrydę wymienionych dwóch odmian stanowi natomiast Mundo Novo. Umiarkowaną intensywność smaku oraz niewielką kwasowość oferuje nam natomiast Caturra znana jako mutacja Bourbona odkryta w latach 30. w Brazylii.
Jeżeli zaś chodzi o robustę, warto powiedzieć kilka słów o odmianie wietnamskiej, charakteryzującej się zrównoważonym smakiem oraz średnią kwasowością. Robusta indonezyjska jest z kolei po części jej przeciwieństwem – ta odmiana będzie niezwykle wyrazista i mocna, choć przy tym również umiarkowanie kwaskowa. Robustę indyjską wyróżnia natomiast gorzkawy, cierpki smak.
Napojem, który nieodmiennie cieszy się popularnością od lat, jest właśnie kawa. Rodzaje, odmiany, gatunki mogą być mylące, aczkolwiek orientowanie się w świecie ziaren daje możliwość znalezienia tej kawy, którą naprawdę pokochamy całym sercem.
