Rosyjska herbata Iwan czaj z wierzbówki całkiem nieźle udaje czarną herbatę. Sprawdź, jakie właściwości ma napar z wierzbówki kiprzycy i jak go przyrządzić.

Czym jest wierzbówka kiprzyca?

Liście wierzbówki kiprzycy podobne są do liści wierzby, ale to jedyne pokrewieństwo roślin. Wierzbówka osiąga do 1,5 metra wysokości, kwiaty mają charakterystyczny, wrzosowy kolor. Zazwyczaj w sąsiedztwie wierzbówek nie rośnie wiele, ponieważ te szybko przejmują z gleby wodę oraz składniki odżywcze, za to spotkać można całe połacie roślin, które z daleka wyglądają niczym wrzosowe pole.

Spotkać je można w Europie, Azji oraz w Ameryce Północnej. Rosną głównie na skrajach lasów, terenach kolejowych, w przydrożach i na nieużytkach, ale także na pastwiskach i na łąkach, a nawet w lasach iglastych. 

Skąd pochodzi Iwan czaj?

Rosyjska legenda głosi, że w pewnej wiosce mieszkał Iwan, który był zielarzem samoukiem. Całe dnie spędzał na polanie, zbierając różne zioła, które miały pomagać na wszelkie dolegliwości jego sąsiadów. Miał koszule w szkarłatnym kolorze, którą każdy rozpoznawał z daleka. 

Sąsiedzi wołali na niego Iwan czaj, czyli dosłownie Iwan herbata, bo z tym go przede wszystkim kojarzyli. Pewnego dnia Iwan po prostu zniknął, za to na łące wyrosły nowe kwiaty, dokładnie w kolorze jego koszuli. Od tej pory na herbatę przyrządzoną z tej rośliny mówi się w Rosji Iwan czaj. 

Właściwości wierzbówki kiprzycy

Dawniej wierzbówka była powszechnie stosowana w ziołolecznictwie, ponieważ jest bogata w ślaz, który dobrze wpływa na układ pokarmowy i drogi oddechowe. Filiżanka naparu nie zawiera teiny, więc można ją wypić tuż przed snem, tym bardziej, że napój ma właściwości relaksujące.

Wierzbówka kiprzyca jest bezwartościowa dla wypasanych zwierząt, ale szczególnie cenna okazuje się dla pszczół, które z 1 ha pola porośniętego rośliną potrafią wytworzyć ok. 600 kg miodu. Dawniej wykorzystywano puch kielichowy do produkcji knotów do świec, natomiast samą roślinę zjadano jako warzywo na surowo lub po ugotowaniu. 

Herbata Iwan czaj a czarna herbata

Większość ziołowych herbat ma złocisty kolor, ale nie herbata z wierzbówki kiprzycy, która jest ciemnoczerwona lub nawet brązowa. To efekt fermentacji, której poddawane są liście, podobnie jak w przypadku liści pochodzących z krzewu herbacianego. 

Zwykłe zioła po zerwaniu od razu się suszy, aby zachować maksymalnie dużo składników odżywczych. W przypadku wierzbówki kiprzycy po zerwaniu liście gniecie się i odstawia, aż sczernieją. Dopiero wtedy następuje suszenie. 

Dawniej, gdy herbata sprowadzana z Azji była bardzo droga, biedniejsi mieszkańcy Rosji czy Anglii wykorzystywali właśnie wierzbówkę kiprzycę, aby uzyskać namiastkę herbaty. 

Jak zaparzyć Iwan czaj?

Aby zgodnie z tradycją przygotować Iwan czaj, potrzebny byłby samowar. Jednak jego brak nie powinien być przeszkodą w przyrządzeniu herbaty z wierzbówki. Zaparzamy ją podobnie, jak czarną herbatę, z tą różnicą, że o ile czarnej nie można parzyć zbyt długo, to tu czas parzenia powinien zależeć od indywidualnych preferencji. Im dłużej, tym smak bardziej intensywny.

Na filiżankę naparu do dzbanka wsypujemy od 1 do 2 łyżeczek suszu. Zalewamy gorącą wodą i parzymy przez kilka minut. Za pierwszym razem powinno to być ok. 5 minut, ale warto eksperymentować. Iwan czaj można doprawić do smaku cytryną czy cukrem.