Choć w Persji znano herbatę już wcześniej, dopiero w XX wieku zaczęto uprawiać krzewy herbaciane na terenie dzisiejszego Iranu. Sprawdź, jak wyglądało tradycyjne picie herbaty po persku i jak samodzielnie przygotować irańską herbatę w domu. 

Kiedy herbata pojawiła się na terenie Persji?

Jeszcze nie w postaci upraw, ale jako susz, z którego można przyrządzić napar, herbata pojawiła na terenie dzisiejszego Iranu prawdopodobnie w XVII wieku, za panowania dynastii Safawidów. Oczywiście początkowo była dobrem luksusowym, zarezerwowanym dla elity. 

Herbata dotarła do Persji za pośrednictwem Jedwabnego Szlaku, drogi handlowej łączącej Chiny nie tylko z Europą, ale również z Bliskim Wschodem. Picie naparu stawało się coraz popularniejsze, ale koszt sprowadzania suszu z Chin był nadal dość wysoki, dlatego próbowano uprawiać krzewy także w Persji.

Czy w Iranie rośnie herbata?

Choć klimat na terenie dzisiejszego Iranu jest trudny do uprawy herbaty, to są tu obszary, głównie w okolicy Morza Kaspijskiego, gdzie się to udaje. Choć pierwsze próby stworzenia własnych plantacji spełzły na niczym, wszystko zmieniło się na początku XX wieku.

Ówczesny dyplomata, Hadż Mohammad Mirza (znany także jako Kashef Al Saltaneh), przebywał w Indiach. To tam nauczył się sztuki uprawy rośliny oraz przygotowywania liści i z taką wiedzą, a także z sadzonkami, wrócił do kraju. Z czasem krzewy herbaciane przyjęły się w tym rejonie na tyle, że zaczęto tworzyć plantacje herbaty, z których utrzymywali się mieszkańcy. 

Dzisiaj uprawa herbaty w Iranie jest na porządku dziennym. W 2019 roku wyprodukowano jej tu ponad 90 tys. ton. Dla porównania, Japonia w tym samym roku wyprodukowała 81,7 tys. ton. Krzewy najlepiej rosną w prowincji Gilan na zboczach Alborz, dając zatrudnienie w przemyśle herbacianym tysiącom mieszkańców. 

Jak pić herbatę po irańsku?

Châikhânes, czyli perskie herbaciarnie, są stałym elementem miejskiego krajobrazu Iranu. Mieszkańcy chętnie spędzają w nich czas z przyjaciółmi. Nic więc dziwnego, że Irańczycy mają jeden z najwyższych wskaźników spożycia herbaty na mieszkańca. Drugim powodem jest jej moc - zwyczajowo przyrządza się tu bardzo mocny napar.

Herbaty najczęściej przygotowuje się w samowarach. Po nalaniu do filiżanek można ją rozcieńczyć zależnie od preferencji. Obecnie napar słodzi się specjalnymi kostkami cukru, ale dawniej robiono to nieco inaczej. 

Tradycyjna perska herbata

Stary perski zwyczaj picia herbaty nie uwzględniał kobiet, przystosowany był tylko dla mężczyzn. Po przygotowaniu naparu mężczyzna dostawał miseczkę z woda różaną. Należało nabrać jej trochę w ręce i wetrzeć w brodę (bo każdy szanujący się Pers był brodaczem). Następnie w zęby łapało się charakterystyczną kostkę cukru w kształcie piramidy. Dopiero wtedy można było napić się herbaty, oczywiście w zębach nadal trzymając kostkę.

Jak przyrządzić perską herbatę?

Brak brody nie powinien być przeszkodą w delektowaniu się smakiem i aromatem perskiej herbaty. Jeśli nie jesteś w stanie zdobyć oryginalnego suszu z Iranu, zastąpić go można czarną herbatą z Cejlonu. Jeśli nie masz samowaru, ugotuj herbatę w garnku. 

Na każde 200 ml gotującej się wody wsypujemy do naczynia 4 łyżeczki suszu, 4 ziarna rozgniecionego kardamonu oraz łyżeczkę suszonych płatków róż lub wody różanej. Składniki gotujemy ok. 15-20 minut, aż napar nabierze pełnego, brązowego koloru i intensywnego aromatu. 

Gotowy napar przecedzamy i przelewamy do filiżanek, ale tylko do połowy. Resztę uzupełniamy gorącą wodą. Proporcje naparu i wody można zmieniać zależnie od upodobań. Pozostaje jeszcze cukier -  dodajemy go prosto do filiżanki lub pijemy przez kostkę w zębach.