Batabatacha, japońska herbata z pianą. Jak przygotować? 

Batabatacha, herbata post fermentowana, produkowana jest dzisiaj w Japonii, choć pochodzi z Chin. Do jej przyrządzenia przyda się batabatachasen, specjalna trzepaczka, nieco przypominająca chasen do matchy. 

Czym jest herbata batabatacha?

Japońska herbata post fermentowana swoje korzenie ma w Chinach, dlatego nie powinno dziwić podobieństwo do czerwonej herbaty pu-erh. Najczęściej kojarzona jest z dwoma sąsiadującymi ze sobą miastami położonymi na zachodnim wybrzeżu Japonii - Asahi w prefekturze Toyama oraz Itoigawa w prefekturze Niigata. Do połowy lat 70. XX wieku produkowano ją także w nieodległej prefekturze Fukui.

Słowo batabata nie jest rzeczownikiem, ale onomatopeją. Według różnych wersji oznaczać ma hałas i gwar, według innych - reprezentować szybkie ruchy wykonywane podczas ubijania piany z herbaty charakterystyczną trzepaczką. Batabatacha pochodzi z tradycji buddyjskiej. Pierwszy zapisek o niej pojawia się co prawda dopiero w 1472 roku, ale najprawdopodobniej herbata znana była znacznie wcześniej. 

Zbieranie i przetwarzanie liści na batabatacha

Do batabatacha wykorzystywane są liście herbaty odmiany Yabukita. Zbiory odbywają się od lipca do września, wykorzystuje się zarówno liście, jak i drobniejsze gałązki. Po zerwaniu liście gotowane są na parze i układane w muro - pudełku, którego ścianki oraz dno wyłożone są słomianymi matami. W niektórych fabrykach liście ugniatane są przez chodzącego po nich człowieka. 

Podczas procesu fermentacji temperatura w liściach rośnie. Przerywa się go, gdy temperatura osiągnie 60 stopni Celsjusza, ponieważ wyższa zabiłaby grzyby odpowiedzialne za cały proces. Liście przekłada się do innego pojemnika, miesza i ponownie czeka 2-3 dni, aż temperatura wzrośnie. Czynność trzeba powtarzać 10-15 razy.

Następnie liście rozkłada się w cieniu na kilka godzin. Dopiero po tym czasie można wystawić je na słońce, by całkowicie wyschły. Zazwyczaj trwa to kolejne 2-3 dni. 

Jak przygotować batabatacha?

Tej herbaty się nie zaparza, ale gotuje się wywar z liści. Na litr wody wsypujemy do garnka min. 6 g suszu i gotujemy przynajmniej przez kwadrans. W tradycyjnych domach wywar gotuje się znacznie dłużej, czasami herbata stoi na gazie przez pół dnia. Wywar przelewamy do czarki (gorohachi) i doprawiamy szczyptą soli. 

Do tradycyjnego przygotowania herbaty batabatacha niezbędna jest specjalna trzepaczka - batabatachasen - składająca się z dwóch bambusowych pałek, które do połowy rozcięte są na cienkie włoski, dzięki czemu przypominają pędzle. Napój miesza się w małej czrce, przesuwając trzepaczkę energicznie w linii prostej, od prawej do lewej i z powrotem. Powinno to trwać kilka minut. 

W wersji minimum sprawdzi się elektryczna ubijaczka do piany. Trzeba tylko pamiętać, by nie próbować wytworzyć piany z całego naparu, ale z kilku łyków znajdujących się w filiżance.